Türkiye’de Artan Soğutma Talebi, Güneş Enerjisi ve Esneklikle Yönetilebilir
-
Yayınlayan:
GENSED
Türkiye’de yaz aylarında hızla artan alan soğutma kaynaklı elektrik tüketimi, elektrik sisteminde ciddi yükler oluşturmaya başladı. 2024 yılında sadece soğutma nedeniyle oluşan tüketim 10 TWh’e ulaşarak 2022’ye göre %26 arttı. Bu artış, özellikle öğle saatlerinde şebeke üzerinde yoğun baskıya neden olurken, güneş enerjisi ve esneklik çözümleri bu baskıyı azaltmada kritik rol oynayabilir.
🔑 Anahtar Noktalar:
- 2024’te soğutma kaynaklı elektrik tüketimi 10 TWh’e ulaştı (%26 artış).
- 2030’a kadar alan soğutma talebi 2 katına çıkabilir.
- 2024 yılında yaz aylarında güneş, soğutma ihtiyacının en yüksek olduğu saatlerde elektrik talebinin %20’sinden fazlasını karşıladı.
- En yüksek saatlik elektrik tüketiminin %18’i sadece soğutma talebinden kaynaklandı.
- Kış ve yaz puant talebi farkı 12 katına çıktı.
- Her 1°C sıcaklık artışı, 0,77 GW ek kapasite ihtiyacı doğuruyor.
- 2035’te soğutma tüketiminin 3,5 katına çıkması bekleniyor.
Güneş Enerjisi, Şebeke Esnekliği ve Soğutma Talebinin Dengelenmesi
📈 Tüketim Artışının Nedenleri
İklim değişikliği, ekonomik büyüme ve artan şehirleşme, Türkiye’de klima kullanımını artırıyor. Bu da yaz aylarında elektrik tüketiminin sert şekilde artmasına neden oluyor. 2024 yılında yalnızca bir aylık soğutma ihtiyacı 3 TWh’e kadar çıkarak, İstanbul’daki tüm sanayi tesislerinin 3 aylık tüketimine eşdeğer hale geldi.
☀️ Güneş Enerjisinin Rolü
Soğutma talebinin en yüksek olduğu saatlerde, güneş enerjisi maksimum üretim değerlerine ulaşarak elektrik ihtiyacının %20’sinden fazlasını karşıladı. Bu eş zamanlılık, güneş enerjisini doğal bir dengeleme kaynağı haline getiriyor.
🏗️ Şebeke Üzerindeki Etkiler
Yaz-kış puant talep farkının artması, altyapının yalnızca birkaç haftalık yüklenmelere göre planlanmasını gerektiriyor. Bu da hem maliyetleri artırıyor, hem de şebeke bileşenlerinde arıza riskini yükseltiyor.
🔧 Geleceğe Yönelik Çözümler
- Çatı GES gibi dağıtık üretim çözümleri teşvik edilmeli
- Enerji verimliliği politikaları güçlendirilmeli
- Klima kullanımı verileri detaylı şekilde toplanmalı
- Şebeke esnekliği sağlayan teknolojilere yatırım yapılmalı
Sonuç: Güneş ve Esneklik, Artan Soğutma Yükünü Taşıyabilir
Yükselen sıcaklıklarla birlikte Türkiye’nin soğutma kaynaklı elektrik tüketimi hızla artıyor. Bu durum şebeke üzerinde ciddi baskılar oluştururken, güneş enerjisi potansiyeli, veri temelli yönetim ve esneklik çözümleri ile bu yük dengelenebilir. Aksi halde, enerji dönüşümü ve arz güvenliği risk altına girebilir.
[1] EMBER
