Türkiye Karbon Ticaretine Hazırlanıyor: Emisyon Ticaret Sistemi Yönetmeliği Taslağı Yayımlandı
-
Yayınlayan:
GENSED
İklim Değişikliği Başkanlığı, Türkiye’nin karbon fiyatlandırma mekanizmasını belirleyecek Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) Yönetmeliği Taslağını yayımladı. Taslak, 4 Ağustos 2025 tarihine kadar kamuoyunun görüşüne açık olacak. Yönetmelik, Türkiye’nin uzun süredir yürüttüğü sera gazı izleme sürecini tek bir çatı altında toplayarak, karbon fiyatlandırmasını resmen başlatacak adımları içeriyor.
Anahtar Noktalar
- Emisyon yoğunluğu temelli üst sınır modeli benimsendi
- Pilot dönem 2026-2027, ilk uygulama dönemi ise 2028-2035
- 50.000 ton CO₂ üzeri tesisler sisteme dahil edilecek
- AB ETS uyumu hedefleniyor
- Bankalama, ödünç alma gibi esneklik mekanizmaları getiriliyor
- Tamamlayıcı karbon fiyatı ve tahsisat fiyat koridoru düzenlemeleri yer alıyor
- İzleme ve raporlama yükümlülükleri netleştirildi
Emisyon Ticaret Sistemi’nin Ayrıntıları
ETS’nin Temel Yapısı
Taslağa göre, emisyon yoğunluğu temelli üst sınır uygulaması hayata geçirilecek. Bu modelle üretim artarken, ürün başına düşen emisyon miktarının azaltılması hedefleniyor.
Dönemler ve Kapsam
- Pilot dönem (2026-2027): Sınırda Karbon Düzenleme Mekanizması (SKDM) kapsamındaki sektörleri kapsayacak ve bu dönemde ücretsiz tahsisat yapılmayacak.
- 1. Uygulama Dönemi (2028-2035): Ek-1 faaliyetlerini yürüten tesisleri kapsayacak. Bu dönem iki alt dönemden oluşacak (2028-2030 ve 2031-2035).
İzleme, Raporlama ve Esneklik
Tesisler; izleme planı, metodoloji planı, yıllık sera gazı emisyonu raporu ve faaliyet seviyesi raporu hazırlamakla yükümlü olacak. Pilot dönem sonrasında denkleştirme imkânı, bankalama ve ödünç alma gibi esneklik mekanizmaları da devreye girecek.
Ek Fiyatlandırma ve Uyumluluk
AB ETS ile uyumlu süreçlerin sağlanması hedeflenirken, tahsisat fiyatına ek karbon fiyatı ödemek isteyenler için tamamlayıcı karbon fiyatı uygulaması getirilecek. Ayrıca tahsisat fiyat koridoru oluşturularak piyasada istikrar hedefleniyor.
Sonuç
Türkiye, Emisyon Ticaret Sistemi ile hem Avrupa Yeşil Mutabakatı ile uyum sağlamayı hem de düşük karbonlu üretime geçişi hızlandırmayı amaçlıyor. Yönetmeliğin son hali kamuoyu görüşleri doğrultusunda şekillendirilecek ve enerji, sanayi gibi yüksek emisyonlu sektörlerde dönüşümün başlangıcı olacak.
